Dit is quiet luxury volgens onze Belgische ontwerpers

Bij de Belgische ontwerpers, die luxe steeds hebben aanschouwd in termen van constructie, tijdloosheid en zeldzaamheid, dringt een welbespraakte mode zich op zonder al te veel blabla. Eén blik op de herfst/winter 2023-shows zegt voldoende: we keren terug naar sereniteit met neutrale kleuren en tijdloze snitten. Tijd voor luxe door elegantie en niet door de prijs. Logo’s worden (tijdelijk) verbannen naar de kleerkast, samen met elke vorm van egotripperij. We investeren in nobele materialen en perfecte pasvormen, laten ons inspireren door Gwyneth Paltrow en fantaseren over The Row. En de Belgen hebben altijd vooropgelopen in het creëren van een mode die zichzelf duidelijk uitdrukt zonder de focus te verliezen. "Naast mode moeten we ook kijken naar de algemene identiteit van België en zijn artistieke universum," analyseert Bianca Quets Luzi, CEO van Raf Simons en adviseur van de ontwerper voor zijn kunstcollectie. "In het werk van de Vlaamse meesters zien we zowel kracht als bescheidenheid, een kenmerk dat inherent is aan dit land. Hier besteden we meer tijd aan 'doen' dan aan 'zeggen'". En we zwaaien elkaar niet nodeloos lof of glitter toe. Toos Franken, die haar label in 2019 lanceerde, maakt dezelfde balans op: "Er is een wijdverspreid idee dat Belgen stil en verlegen zijn, mensen die niet te veel praatjes maken, maar wel actie ondernemen. Bij deze duurzame, ingetogen luxe leg ik zelfs een link met de politiek: wat je te heftig verkondigt, houdt vaak niet lang stand". Als het om stijl gaat, gaat deze theorie in ieder geval op. Al te tijdgebonden trends worden snel opgeslokt door de seizoensgebonden hakmolen.

Impliciete luxe wordt ook gecultiveerd door de consistentie en getrouwheid waarmee ze wordt gemaakt. "Als je naar de grote namen in de Belgische mode kijkt," zegt Bianca Quets Luzi, "dan merk je dat hun teams al tientallen jaren samenwerken. Het zijn steeds dezelfde mensen, die alle facetten van hun vak door en door kennen, hun knowhow doorgeven en een signatuur in stand houden. Het zijn professionele families die zorgen voor een traditie van luxe die geen show off is, omdat de cultuur die hen heeft gevormd dat niet is. Ze produceren mode die doordacht, duurzaam en geëngageerd is. De identiteit van een merk gaat niet alleen over design, maar ook over de mensen die het maken". En die zijn eens zo geëngageerd, omdat ze gehecht zijn aan deze modehuizen, waarvan de onafhankelijkheid onschatbare creatieve vrijheid garandeert.

La Collection werd in 2017 opgericht vanuit het verlangen om kwaliteitsvolle stukken te ontwerpen van een patroontekenares die zich niet meer kon vinden in het steeds hectischer wordende productietempo. "Ik wilde kledingstukken kunnen aanbieden die een leven lang meegaan," legt Florence Cools uit, "kledingstukken die het resultaat zijn van curatie. Ik werk samen met de meest getalenteerde patroontekenaars van hun generatie om een perfecte fitting te garanderen." Haar collectie voor dit najaar bestaat uit tijdloze stukken van natuurlijke vezels, waaronder gerecyclede wol. "We hebben de sourcing tot het uiterste gepusht om ons ethisch engagement om te zetten in esthetische waarde." Toos Franken is zich ervan bewust dat de vervuilende impact van de mode-industrie een heikel punt blijft en besteedt dan ook bijzondere aandacht aan de duurzaamheid van haar collecties. "Het maakt deel uit van een globale verantwoorde benadering. Je kan je misschien een gouden jas veroorloven, maar zelfs als je die veel draagt, zal dezelfde jas in het zwart veel meer gebruikt worden. Ik denk dus ook vanuit ecologisch perspectief." Wanneer je als klant fan bent van een merk, weet je ook dat als een van je favoriete kledingstukken uiteindelijk versleten geraakt, je wel iets zal vinden van hetzelfde merk dat gelijkaardig, coherent en niet seizoensgebonden is. Voor Toos Franken werken de Belgen quiet luxury uit door een stapje opzij te zetten van de commerciële dimensie. "Ze zijn meer bezig met verkennen dan met presteren. Ze creëren iconische collecties, zonder daarvoor overdreven hun best te moeten doen, zonder karikaturen van zichzelf te worden. Ze wijken niet zomaar van hun pad af."

"A.F. Vandevorst, Dries Van Noten, Christian Wijnants, de Antwerpse Zes, Raf Simons en Martin Margiela zijn allemaal gestart vóór de opkomst van de sociale media, en hebben zich weten te onderscheiden door hun bijzondere identiteit." Bianca Quets Luzi benadrukt ook het belang van hun onafhankelijkheid: "Deze modehuizen konden trouw blijven aan hun DNA zonder zich zorgen te hoeven maken over het bestuur dat hen steeds meer clicks en verkoop oplegde". Het feit dat ze bedrijven op mensenmaat blijven, biedt hen flexibiliteit en integriteit. "Als je geen verantwoording hoeft af te leggen aan aandeelhouders, ben je vrijer. Toen we met Raf Simons werkten bij Calvin Klein, beseften we hoe anders deze business is wanneer die afhankelijk is van een groot bedrijf. Hetzelfde geldt voor de meeste Japanse ontwerpers. Ze blinken uit in creativiteit zonder marketing. Veel Belgische merken hebben niet veel boetieks, maar bezitten ze wel voor 100%. Ontwerpers kunnen zich toespitsen op de ontwikkeling van een authentieke identiteit." Toos Franken wil een ethische samenhang uitrollen en zegt over haar herfst/wintercollectie: "Ik heb ze 'de show' genoemd, omdat we in de mode veel praten over engagement en filosofie, maar uiteindelijk moeten we verkopen. Onze beste bedoelingen verwateren vaak door commerciële belangen. Mijn mode is heel persoonlijk, een uitdrukking van mijn quiet voice”. Hoewel discrete luxe lang heeft aangesproken als oprechte overtuiging of elitaire attitude, blijft de vertaling ervan in tijdloze avant-garde voor de Belgische ontwerpers in de eerste plaats de materialisatie van het sublieme.