Mode

Interview met David LaChapelle: dè modefotograaf die klaar is met mode

Als een moderne versie van een flamboyante schilder uit de Renaissance maakt David LaChapelle in de jaren negentig tot ver in de noughties furore met kleurrijke foto’s van celebrity’s en spraakmakende modecampagnes. Tot hij zich terugtrekt en naar Hawaï verkast. Een gesprek over religie, mentale problemen en Kim Kardashian.
finger person human

Het is de dag voor de opening van zijn expositie in de Amsterdamse galerie Reflex. Desondanks oogt David LaChapelle (Connecticut, 1963) uitermate ontspannen. De fotograaf is net vanuit zijn woonplaats Hawaï ingevlogen, waar hij sinds ruim tien jaar woont. LaChapelle heeft zo ongeveer iedere grootheid van de afgelopen dertig jaar voor zijn lens weten te krijgen, van David Bowie en Tupac tot Hillary Clinton en Pamela Anderson. Michael Jackson was een goede vriend. Andy Warhol zijn mentor. Dat kaliber. Toch kleeft aan de Amerikaan vandaag geen enkele vorm van arrogantie of verhevenheid. Hij is eerder verlegen te noemen. LaChapelle praat zachtjes en formuleert zijn antwoorden zorgvuldig. Ondanks zijn charismatische uiterlijk komt hij uiterst bescheiden over. Hij probeert het zijn gesprekspartner naar de zin te maken, maar heeft tegelijkertijd een uitgesproken mening.

David LaChapelle-2.jpg

Waarom ben je naar eigenlijk naar Hawaï verhuisd?
‘Ik wilde altijd al in een cabin in the woods wonen. Sinds ik een kind was spookte die gedachte door mijn hoofd. Maar vanaf mijn zeventiende woonde ik in New York. En ja, dat is heel wat anders. Die hectiek daar. Man, ik was er klaar mee. Te intens. Ik raakte er in paniek. Ik wilde naar Hawaï. Dichtbij God, midden in de natuur. Rust. Ik voel me er fijn. Het doet me herinneren aan mijn jeugd.’

Was je op zoek naar een rustiger leven?
‘Oh ja, absoluut. Ik zwem hier veel. En hike regelmatig. Hawaï inspireert me, net als de boerderij die ik probeer te runnen. Het voelt alsof ik aan een compleet nieuw hoofdstuk ben begonnen. En fotograferen is er zo anders dan in een metropool.’

Lady Gaga en Kanye West verenigd in het werk 'Fame Monster', 2009.

"ik veranderde en stelde grote vraagtekens bij het doorgedraaide consumentisme. Dat kon ik niet meer verenigen met het werk dat ik maakte."

Waarom?
‘Toen ik naar Hawaï verhuisde dacht ik niet dat ik daar zou gaan fotograferen. Ik wilde er gewoon leven. That’s it. Ik dacht dat ik helemaal klaar was met fotografie. Ik vond de wereld op dat moment, in 2005, vreselijk. Ik was uitgepraat voor mijn gevoel, had niks meer te melden op het gebied van mode of celebrity’s. Het stond me allemaal zo tegen.’

Wat stond je precies tegen?
‘Mijn beelden klopten niet meer met het doel dat de magazines waarvoor ik werkte hadden. Hun doel is kleding verkopen. En ik was juist enorm bezig met het vraagstuk omtrent materialisme. Het was een vreemde paradox waarin ik me beklemd voelde.’

Maar dat was toch altijd al het doel van glossy’s?
‘Ja, dat klopt. Maar ík veranderde. Het klopte niet meer. Ik stelde grote vraagtekens bij het doorgedraaide consumentisme dat ik opmerkte. En ik kon dat niet meer verenigen met het werk dat ik maakte. Ik kon die droom niet meer verkopen, snap je? Alsof geluk zit in het kopen van een nieuw paar schoenen. Puur en alleen als statussymbool. Bullshit.’

Je was klaar met de luxe-industrie?
‘Ja, helemaal. Want wat is luxe nou eigenlijk? Dat is voor mij frisse lucht, schoon water, goed eten en peace of mind. Geestelijk in orde zijn. Dat is pas luxe. Punt.’

David LaChapelle-5.jpg

Boven: Early Fall, 2008-2011.

Dan was je best een early adopter wat betreft die manier van denken. De economische crisis was nog niet in zicht.
‘Je moet beseffen: iedereen had nog die ‘sky is the limit’-mentaliteit. Hebzucht, inhaligheid. Ik was daarentegen bezig met spiritualiteit. Zo ben ik ook opgevoed, maar ik merkte in die periode dat het weer belangrijk voor me werd. Ik had mijn spirituele kant even op pauze gezet, zeg maar. Maar ik voelde altijd al dat er meer tussen hemel en aarde is.’

Zou jij jezelf religieus noemen?
‘Oh ja, absoluut. Ja ja. Maar het vreemde is dat als je zegt dat je religieus bent mensen van alles van je verwachten. Je moet opletten hoe je je gedraagt of wat je zegt. Alles wordt onder een vergrootglas gelegd. En met name in de kunst- en modewereld voelde het voor mij als een taboe. Daar is religie een vies woord ...’ LaChapelle stopt even, zucht diep. Met een vertwijfelde glimlach: ‘Maar ik voel dat we in een donkere tijd leven.’

David LaChapelle-4.jpg

Hoe bedoel je?
‘Je moet voor de gein maar eens kijken hoeveel series er op Netflix staan over seriemoordenaars. Geweld, moord en doodslag. Het gaat maar door. En het lijkt alsof niemand daar vragen bij stelt. Maar ondertussen groeien hele generaties op met dit soort entertainment. Het is een reflectie van de tijd waarin we leven. Ja, dat is het, darkness.’

Maakt dat je bang?
‘Nee. Nee, dat niet. Het is een gegeven. En ik denk dat mijn geloof me hierin ook rust geeft. Ik probeer sterk te zijn.’

Boven: 'Behold', 2017.

Je haalt uit religie de rust om deze donkere tijden aan te kunnen? Is dat het?
‘Precies. Het leidt er bovendien toe dat ik in mijn fotografie nu eindelijk heel eerlijk kan en durf te zijn. Het vergde moed om me op deze manier te uiten, maar het is de enige manier. Maar ik ben heel enthousiast om mijn ideeën zo te kunnen delen met de wereld. Het klinkt misschien groots en meeslepend: maar dit is wat de wereld nodig heeft.’

Is er een oude en een nieuwe LaChapelle dan? David 1.0 en David 2.0?
‘Haha, misschien wel! Kijk, begin jaren tachtig maakte ik veel werk voor galeries. Meer kunstzinnig werk. Daarna volgde een periode van veel modecampagnes en editorials. Daarin combineerde ik escapisme met humor en veel seksualiteit. Maar de seks was nooit duister of echt erotisch; het was altijd funny en over the top.’

Dat was een hedonistische periode. Of moet ik het epicurisme noemen?
‘Nou, noem het maar hedonisme hoor. O man, het was een rare tijd hoor.’

Ik herinner me nog goed die video van Enrique Iglesias …
Lachend: ‘Ja, ik ook! Het was een periode waarin ik luchtigheid wilde. Je moet begrijpen: in de jaren tachtig ging iedereen om mij heen dood aan aids. Zo heftig. Ik was doodsbang dat ik de volgende zou zijn. Als een soort van tegenreactie ging ik een andere kant op in de jaren negentig. Twintig jaar vlogen voorbij. Maar toen voelde ik dat ik tegen een muur opbotste waardoor ik niet meer verder kon. Ik was uitgeluld.’

Je verlangde weer naar dat huis in het bos?
‘Exact! Ik kon niet meer. En binnen zes maanden vond het huis mij. Ik heb niet gezocht. Die plek in Maui kwam naar mij.’

Maar je drang om te fotograferen was wel weg.
‘Ja, die kwam pas weer terug toen ik gevraagd werd om een expositie te maken. Ik ben toen dicht om me heen onderwerpen gaan zoeken. Op Hawaï. In de natuur. En ik besefte ineens: ik woon in het paradijs!’

"Un nouveau monde", 2017.

David LaChapelle-3.jpg

Toch zijn je foto’s nog steeds zeer gestyled. En jouw decors zijn tot in de puntjes uitgedacht.
Schalks: ‘Ook het paradijs heeft soms een touch-up nodig.’

LaChapelle vlucht als piepjong gastje naar New York. Op zoek naar zichzelf, struggelend met zijn homoseksualiteit. Hij komt als zeventienjarige in contact met Andy Warhol, die hem en passant vraagt om te gaan fotograferen voor zijn magazine Interview. Je kunt je carrière slechter starten. In de jaren negentig ontpopt de Amerikaan zich tot een van de bekendste fotografen van zijn generatie. Zijn werk is surrealistisch en provocatief maar altijd humoristisch. Met een vleug kitsch, maar altijd met een diepere betekenis. Al wordt dat lang niet door iedereen gezien. Evenals de technische kant van zijn werk, dat van uitermate hoog niveau is, alsook zijn decors. Hij fotografeert Michael Jackson als Amerikaanse Jezus en portretteert kunstenaar David Hockney bij een zwembad met twee naakte mannen. Zijn werk roept steevast controverse op. Naast het maken van talloze iconische werken van beroemdheden regisseert hij video’s voor popsterren als Britney Spears, Whitney Houston, Moby en Elton John. Met als absoluut hedonistisch hoogtepunt: Christina Aguilera’s Dirrty uit 2002. De video waarin de zangeres als lustobject in een boksring menig mannenhart op hol brengt is een keiharde breuk met haar mierzoete imago tot die tijd. Expliciet is een understatement. Desondanks zit in het werk van LaChapelle altijd wel een religieuze boodschap. Soms ondubbelzinnig, soms indirect.

Ik zie veel transcendente thema’s in je werk. Waarom fascineert het je zo?
‘Ik voel goddelijke aanwezigheid in alledaagse dingen. Ik haal veel inspiratie uit religie. Ik ben nooit van mijn geloof gevallen, maar heb het wel een tijdje verwaarloosd. Ik ben christelijk opgevoed, dus ik voel me vanzelfsprekend het meest thuis bij die religie. Eerlijk is eerlijk, ik heb niet alle andere geloven zo diep bestudeerd, maar ik zie mijzelf wel als pluralistisch. Spiritualiteit zorgt er bovendien voor dat ik kan functioneren.'

David LaChapelle-7.jpg

Boven: 'Aristocracy: Fog of Confusion Private Delusion', 2014.

Je bedoelt dat het zorgt dat je het dagelijks leven aan kan? Ik las namelijk dat je bipolair bent.
‘Jazeker. Ik heb nog steeds slechte dagen waarin ik me afvraag waarom ik nog leef. Op zulke dagen creëer ik ook niks. Maar het geloof redt mij daar steeds weer uit. Dan voel ik alles letterlijk weer stromen. Dat zijn de mooie momenten. Ik probeer dapper te zijn. Die kracht tracht ik te gebruiken om mensen te laten weten dat het nu de tijd is om ons te verenigen. We moeten wakker worden en onze verschillen naast ons neerleggen.’

Je wilt de wereld liefde geven? Is dat het?
‘Hmm, ik wil de vrede en hoop geven. Geloof is daarbij belangrijk. Er is zoveel meer dan alleen materiële zaken. Ik heb een intens verlangen om die boodschap te verkondigen. En fotografie is mijn manier van communiceren.’

 

Zoals de campagne Make Love, Not Walls die je twee jaar geleden voor modemerk Diesel schoot?
‘Ja, dat is een goed voorbeeld. Die campagne roept op tot saamhorigheid. Geen muren op te werpen. Geen grenzen. Iedereen is gelijk. Ongeacht geloof, seksuele voorkeur, achtergrond, huidskleur. Die campagne heb ik nota bene gemaakt voordat Trump gekozen werd. Maar het lijkt alweer een eeuwigheid geleden.’

Hoe bedoel je?
Fel: ‘Trump. Pfff. Het is bizar hoe snel we dit met zijn allen hebben geaccepteerd. Mijn God.

David LaChapelle-6.jpg

Hoe snel we gewend zijn aan Trump als wereldleider?
'Ik vind dat ongelooflijk, ja. Ik las onlangs een artikel in een wetenschappelijk tijdschrift dat ging over de evolutie van de mensheid. We zijn succesvol als mens omdat we ons razendsnel kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Maar tegelijkertijd is dat ook het enge aan de mens. Stel dat we de krant van vandaag aan iemand geven die twintig jaar geleden leefde. Diegene zou zijn ogen niet geloven. Toch?’

Maar toen waren er toch ook heftige gebeurtenissen?
‘Nee ik zeg niet dat er toen geen issues waren. I know. Die ellende is van alle tijden. De civil rights movements, de Koude Oorlog, de aidsepidemie. Zoals ik al zei: ik was zeventien en al mijn vrienden gingen dood. Hopeloos. Ik voel me zo nu weer.’

Boven: Kim Kardashian als moderne Maria Magdalena in 'Mary Magdalene receives the Holy Spirit', 2019.

Je voelt je hopeloos?
Stellig: ‘De planeet gaat eraan, net als wat aids deed bij mijn vrienden! Dan had iemand iets aan zijn long, werd ervoor behandeld en het volgende probleem trad alweer op in een ander orgaan. Zo voelt het nu weer. Ons immuunsysteem is kapot, dus het stopt niet. Het klimaat, de vluchtelingencrisis, de financiële crisis, politieke situaties als die in Amerika. Waar gaan we beginnen met het behandelen ervan? Waar stopt het? We moeten naar onszelf kijken. Als we niet zo hebzuchtig zouden zijn …’

Hebzucht is een zonde. Alhoewel: er lijkt ook een normalisering van hebzucht op te treden.
‘Precies! Het gaat alleen maar om geld. Het is toch gek dat mensen bang zijn om te bidden, maar niet om hebzuchtig te zijn? Maar ik weet waar het vandaan komt, die schaamte voor religie in plaats van de schaamte voor hebzucht! De gêne die in de mode- en kunstwereld of gayscene heerst ten opzichte van religie stamt uit de jaren tachtig. Toen werd de gedachte dat aids Gods straf is voor homoseksueel zijn geïmplementeerd door sommige christelijke partijen. Daarna namen de Republikeinen die gedachten langzaam over. In die tijd van George Bush, weet je nog?’

 

Jazeker.
​​​​​​‘Maar het is gewoon niet waar! Alsof alle christenen anti-gay, anti-vrouw en antiabortus zijn! Het was een kleine groep die zo dacht. Alleen de gedachte is blijven hangen, waardoor religie an sich een nare smaak heeft gekregen. Met name onder progressieven. Terwijl daarvoor, in de jaren zeventig, religie onder progressieve geesten juist een revival beleefde. Denk maar aan The Beatles. John Lennon en Paul McCartney zongen immers: ‘When I find myself in times of trouble, Mother Mary comes to me. Speaking words of wisdom, let it be ...

Dan stapt LaChapelles manager binnen: ‘Je hebt nog vijf minuten, David.’ De fotograaf reageert direct: ‘Skip alle andere interviews. Ik kom net tot de kern. En ik heb het eindelijk eens over wezenlijke dingen.’ De manager lacht en loopt het andere gedeelte van de galerie in, waar zojuist de eerste lading van zijn nieuwste boek Act of Nature is bezorgd.

LaChapelle vervolgt alsof hij nooit onderbroken is: ‘Jezus, Boeddha, whatever. Alle religies pleiten toch voor dezelfde waarden: wees nederig, zorg voor je naasten of houd van je vijand. Maar ja. Religie heeft een slecht imago. De mooie kanten lijden onder de extremiteit van de radicale gelovigen.’

Kim presenteert de huidige Zeitgeist

Je kunt niet progressief zijn en gelovig. Althans, zo lijkt het.
‘Fundamentalisme heeft veel vernietigd. Maar dat is een extreme vorm die uit is op verwijdering tussen mensen. Dat is compleet iets anders. Dat maakt alles kapot. Er worden nog steeds heel wat oorlogen over gevoerd. Anti-moslim versus anti-christelijk. Jodenhaat … Ik probeer tegengif te geven.’

In je foto’s bedoel je?
‘Jazeker. Ik probeer het mooie uit het geloof te halen. Want ja, geef nou toe: het is beter om mensen niet te veroordelen, niet te straffen. Toch? Die waarden. Daar gaat het toch om. Ik kan het bijna niet in woorden vangen. Het is een gevoel. In mijn foto’s wil ik dat vangen en mensen inspireren.’

Je verwijzingen zijn redelijk direct de laatste tijd.
‘Ik moet wel. We leven in een tijd waar mensen geen tijd meer lijken te hebben. Ik probeer daarom ook rechtdoorzee te zijn. Er is geen façade in mijn beelden, er zijn geen lagen die je moet afpellen voordat je inziet wat ik bedoel. Ik wil niet dat mensen een half uur een tekst moeten lezen om te begrijpen wat ik met een foto wil zeggen. Je gaat toch ook niet een liedje luisteren en dan een tekst lezen waardoor je het mooi moet vinden of niet? Mijn werk raakt je of niet.’

 

Een van je laatste werken is een portret van Kim Kardashian.
‘Ja. Zij is een van de belangrijkste vrouwen van het moment.’

Je hebt haar als Maria Magdalena afgebeeld. Waarom?
‘Kim wordt als een moderne Maria Magdalena gestenigd. Je moet maar eens op haar Instagram-account kijken. Mijn God. Wat mensen daarop schrijven …’

Kim representeert de huidige Zeitgeist.
‘Precies, zij representeert dat. We hebben haar zelf gecreëerd eigenlijk. En dan ontmoet je haar en dan is ze heel lief. En blijkt ze slim. Maar ze is totaal gevangen: ze wordt gezien als zondige vrouw met wie je mag doen wat je wilt.’

 

Zoals Maria Magdalena.
‘Het christendom heeft van Maria Magdalena een gevallen vrouw gemaakt, zoals wij dat met Kim doen. Kanye West zei trouwens tegen mij dat ik die foto de naam MM zou moeten geven. Maar ik zei dat niemand dat zou begrijpen. Wedden dat iedereen dan denkt dat ik dan Marilyn Monroe bedoel?’

Marilyn Monroe, Kim Kardashian …
Ja, ik weet wat je wilt zeggen: zij zoeken of zochten de spotlights zelf op. Maar tegelijkertijd worden ze ook compleet geregeerd door hun bekendheid. Ik voelde tijdens die shoot met Kim weer hoe heftig het is.’

Ik zie op je onderarm de hele tijd al de woorden Be Brave staan. ‘Ik zag je al kijken, haha. Ik probeer dapper te zijn. Bipolariteit is heftig. Maar ik ben trots dat ik emotioneel stabiel ben nu. Alhoewel ik het woord “trots” nog steeds heel moeilijk vind: ik vond het moeilijk te accepteren dat ik gay ben. En dat ik mentale problemen heb. Maar ouder worden helpt, hoor. En spiritualiteit. Geloven. In mijzelf. En geloven in anderen.’

www.reflexamsterdam.com

Recommended posts for you