Vasten in stijl: 10 dagen zonder eten bij de Buchinger Wilhelmi Kliniek uitgetest

Op deze zaterdagavond in de eetzaal van de Buchinger Wilhelmi Kliniek in Duitsland is de opwinding duidelijk voelbaar ... Op een dressoir staan porseleinen theepotten met daarin een bouillon waarmee iedereen een soepbord vult: lichtgeel, transparant water verrijkt met het sap van een kwart citroen, een schijfje gember en twee takjes broccoli. Onder normale omstandigheden zou niemand dit erg aanlokkelijk vinden, maar na vierentwintig uur zonder vast voedsel lijkt deze heldere, hete vloeistof niets minder dan een grand cru. De week voor ons verblijf volgden we (thuis en min of meer nauwgezet) het “voedselafbouwprogramma”. D-4: schrap dierlijke eiwitten, alcohol en koffie. D-3: geen zuivelproducten meer. D-2: geen granen meer (zoals brood, rijst en pasta), maar wel quinoa, en zoveel fruit en groenten als je wilt. D-1: alleen (vers en gedroogd) fruit en groentesapjes. Tijdens ons verblijf krijgen we nu een week lang 's ochtends kruidenthee met honing en 's avonds de beruchte groentebouillon. Overdag mogen we zoveel water en kruidenthee drinken als we willen, terwijl we vijf tot vijftien kilometer per dag wandelen langs de bosrijke oevers van het Bodenmeer of op het bloemeneiland Mainau, met de besneeuwde Alpen op de achtergrond. Hier wordt gevast onder strikt medisch toezicht volgens een nauwkeurig programma, begeleid door multidisciplinaire teams van verpleegkundigen, voedingsdeskundigen, psychologen, homeopaten en fysiotherapeuten. Verblijven variëren van tien dagen tot een maand, afhankelijk van het gekozen programma, met als doel ongewenste kilo's, gifstoffen en beschadigde cellen kwijt te raken. Dokter Françoise Wilhelmi de Toledo, die samen met haar man Raimund C. Wilhelmi het instituut leidt, legt uit dat vasten bijzonder doeltreffend is om organen tot rust te brengen (vooral de organen die nooit tot rust komen, zoals de spijsverterings- en afvoerorganen), de microbiota in balans te brengen en alle weefsels te regenereren. Vasten vertraagt zelfs het verouderingsproces en beïnvloedt onze moraal positief. Onderzoek suggereert dat vasten ons denken verheldert, onze focus verbetert, onze intuïtie vergroot en ons helpt om meer over onszelf en ons leven te ontdekken. Kortom, een globale reset – een manier om onze metabolische klokken weer gelijk te zetten. Het idee spreekt ons dus wel aan, maar de praktische toepassing iets minder.

De luxe van niets 

"Ook al lijkt het niet echt instinctief, toch is er niets natuurlijker dan vasten. De natuur vast, dieren vasten en onze voorouders vastten", stelt dr. Françoise Wilhelmi de Toledo ons gerust. Het klopt dat vasten een tijdloze praktijk is, diep geworteld in elke beschaving, religie en tijdperk. De explosieve groei van vastenvakanties de laatste jaren is dan ook geen toeval. Net als yoga en gezondheidscoaches weerspiegelt vasten een bepaalde mate van kritiek op de consumptiemaatschappij, een groeiende aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en gezondheid, een neo-landelijk idealisme dat vooral stedelingen aanspreekt, en het verlangen om zowel lichaam als geest te ontlasten. Rond ons zit een divers gezelschap: een vrouw uit de reclamewereld, een makelaar, een scenarioschrijver, twee binnenhuisarchitecten, een bedrijfsleider, een vermogensbeheerder en een topvrouw van een grote Angelsaksische bank. De meeste deelnemers zijn veertigers en vijftigers, en voornamelijk welgestelde leidinggevenden, die deze vastenperiode beschouwen als "een fantastische manier om je leven in balans te brengen en zowel lichamelijk als geestelijk weer in vorm te raken," zoals een van hen het verwoordde. Drie tot vijf kilo afvallen voor vrouwen en vijf tot acht kilo voor mannen is inderdaad een belangrijke motivatie, maar zeker niet de enige. "Ik kon niet meer tegen mijn stressvolle leven en mijn uitspattingen. Na mijn eerste vastenkuur was ik onder de indruk van de langdurige regeneratieve kracht," zegt Valérie, een Parijse onderneemster uit de mode-industrie. Ze is 68 (al lijkt ze tien jaar jonger) en dit is haar tiende bezoek aan de Buchinger Wilhelmi Kliniek in Überlingen. Ze gelooft heilig in het concept, al twijfelt ze soms tussen de kliniek in Duitsland en de vestiging in Marbella. "Wat ik zo waardeer aan deze klinieken is de exclusieve en luxueuze locatie en het strenge medische toezicht," vertelt ze ons voor haar sessie met de arts die haar gedurende het hele verblijf zal begeleiden. 

Bij aankomst ondergaat elke patiënt een uitgebreid bloedonderzoek om tekorten, onevenwichtigheden en de conditie van elk orgaan te controleren. Dit helpt om eventuele tegenindicaties uit te sluiten en een gepersonaliseerd behandelingsprogramma op te stellen. De meeste gasten zijn vaste bezoekers. Ze komen hier jaarlijks, soms zelfs twee tot drie keer per jaar, vaak bij seizoenswisselingen of wanneer ze zich uitgeput voelen, vertelt Valérie. Voor ons is het de eerste keer en het is een understatement om te zeggen dat de ervaring wat intimiderend is. Soms neemt de paniek het even over: "Wat als ik sterf van de honger?". Gelukkig delen de ervaren vasters hun tips met ons. Ze weten precies hoe ze het hongergevoel kunnen onderdrukken met een kopje kruidenthee en door hun gedachten af te leiden. Wij daarentegen zijn sceptisch of we het een week zullen volhouden. Onder de vaste gasten zijn zelfs chef-koks van bekende restaurants. "Om te vasten moet je begrijpen wat goed eten is, industrieel voedsel vermijden en vooral letten op de kwaliteit van de producten die je eet," vertelt een van hen. Vasten betekent opnieuw leren genieten van goed en gezond eten.

De zoektocht naar betekenis en welzijn

Na twee dagen zonder voedsel beginnen we de eerste effecten te voelen. Onze bloeddruk en lichaamstemperatuur dalen, en we ervaren lichte migraine, duizeligheid en een kouwelijk gevoel. Onze maag knort om gevuld te worden. We besluiten de dag door te brengen in de zachte cocon van onze slaapkamer, met een warmwaterkruik op onze lever. Op de derde dag verdwijnen deze symptomen. Ons lichaam heeft de boodschap begrepen en schakelt over op zijn reserves. Volgens ervaren vasters verdwijnen dan het hongergevoel en de behoefte aan slaap, om plaats te maken voor nieuwe energie. Deze herwonnen energie zetten we in voor fysieke activiteiten. Elke dag zwemmen we baantjes in het verwarmde buitenzwembad en maken we verkwikkende wandelingen. Het doel is niet om hyperactief te worden, maar om in beweging te blijven om gifstoffen af te voeren. "Beetje bij beetje regenereert je lichaam, normaliseren veel bloedparameters, en dalen je vet-, glucose- en insulinewaarden. Eiwitten worden door het lichaam afgebroken, overtollig water wordt afgevoerd, de celregeneratie wordt geactiveerd en je immuunsysteem versterkt," legt dr. Jérôme Lay uit tijdens onze dagelijkse consultatie. Na negen dagen voelen we ons lichter en helderder van geest. We zouden zelfs nog een paar dagen zonder eten kunnen doorgaan! De volgende achtenveertig uur volgen we een zorgvuldig opgebouwd programma om ons voedingspatroon geleidelijk aan te passen. De appel en honingyoghurt die het einde van de vastenkuur inluiden, lijken het lekkerste wat we ooit gegeten hebben. Psychologisch gezien voelen we ons euforisch en licht. Tien dagen lang voor jezelf zorgen, zo'n persoonlijke uitdaging volbrengen, of gewoon een pauze inlassen die volledig in het teken staat van gezondheid en introspectie, geeft je vleugels.