Lies Mertens lanceert als eerste baanbrekende designs uit Belgisch mycelium

Waar denk jij aan bij een waardig alternatief voor dierlijk leer? Waarschijnlijk aan een rubbercoating, kurk of PVC leer. Schimmels zijn wellicht niet te binnen geschoten. Toch blijken schimmels misschien dé nieuwe ecologische oplossing te zijn voor de mode-industrie in de zoektocht naar alternatieven voor leer. Een van de meest veelbelovende en innovatieve materialen die momenteel worden onderzocht is mycelium, de wortelstructuur van schimmels.

Mycelium kan in allerlei vormen en structuren worden gekweekt. Het wordt gekweekt in een gecontroleerde omgeving met landbouwafval als substraat. Het mycelium groeit en bindt het substraat samen, waardoor een dicht en duurzaam materiaal ontstaat. Het resulterende materiaal is biologisch afbreekbaar, duurzaam en kan aan het eind van zijn levenscyclus worden gecomposteerd. Echter om  een tas van te maken, zijn nog bioPU's nodig en die zijn nog niet volledig afbreekbaar momenteel.

Ook in België wordt hieraan gewerkt. Zo is MycaNova een product van Citribel, een Belgisch bedrijf met de productie van citroenzuur als core business. Citribel maakt gebruik van suikermelasse, een bijproduct van de nabijgelegen Tiense suikerfabriek. Tijdens het natuurlijke fermentatieproces van de suikermelasse ontstaat er mycelium, de vegetatieve wortelstructuur van schimmels. Door het mycelium wordt de suiker in de melasse omgezet tot citroenzuur. Vervolgens wordt het mycelium en het vloeibare citroenzuur van elkaar gescheiden. Het mycelium wordt gedroogd en vermalen tot myceliumpoeder. Ten slotte wordt het myceliumpoeder gecombineerd met bindmiddelen en backingmaterialen waardoor het veganistische leeralternatief MycaNova ontstaat.

Dit kan worden gebruikt voor diverse toepassingen, zoals verpakking, isolatie en bouwmaterialen. Maar ook voor tassen, zo ontdekte de Belgische ontwerpster Lies Mertens. Lies is al sinds het prille begin bezig met duurzame, ecologische tassen en een transparant productieproces. Alle handtassen worden ontworpen in Antwerpen en met de hand gemaakt in Italië en Tunesië. Hoewel je de twee merken in eerste instantie misschien niet bij elkaar zou zoeken, blijkt het hierdoor een perfecte match: Citribel wil eveneens duurzaamheid en de circulaire economie bevorderen door afvalstromen om te zetten in waardevolle hulpbronnen.

Het is best bijzonder dat de Belgische koos om met dit product in zee te gaan. Mycelium tassen zijn nog relatief nieuw en de productie ervan is nog niet op grote schaal beschikbaar. Lies Mertens is het eerste kleine merk in Europa dat dankzij het gevestigde Belgische Citribel succesvol zal produceren met mycelium in Europa. Stella McCartney doet dit bijvoorbeeld wel al in de Verenigde Staten. Meestal is het dus nog enkel weggelegd voor grotere merken tegen hogere prijzen. Dat een kleiner merk zoiets kan doen tegen betaalbare prijzen, is mogelijk omdat de stad Antwerpen het onderzoek van Lies Mertens subsidieert.

De duurzaamheid van mycelium gaat nog verder dan andere alternatieven voor leer. Aanzienlijke milieukosten zoals nieuwe gebouwen, machines en extra CO2-emissies worden bijvoorbeeld al vermeden. Hoewel er nog geen enkel vegan alternatief is dat volledig PU-vrij is, vervangten de mycelium tassen wel een groot deel van de PU.

Over de kwaliteit van het materiaal hoef je je zeker geen zorgen te maken. Het is sterk, regenbestendig, flexibel en bestand tegen regelmatig gebruik zonder tekenen van slijtage te vertonen. Lies Mertens vertelde ons dat ze de tas lange tijd heeft getest vooraleer ze met het materiaal op grotere schaal aan de slag ging; er was geen krasje of beschadiging te bekennen. En met het uiterlijk van de tas zit je eveneens helemaal goed, want kijk eens wat een knappe designs!