Laurence Benaïm: ‘De kracht van Yves Saint Laurent? Je eigen universele kleding hebben’
U bent dè auteur wanneer we het hebben over Yves Saint Laurent. Waar haal je de inspiratie voor het nieuwe boek vandaan na zo’n uitgebreide verkenning van zijn werk?
Ik begon het werk van Yves Saint Laurent in 1987 te documenteren en publiceerde zijn biografie in Grasset in 1993. Die is vier keer opnieuw gepubliceerd. Dit is nu mijn vijfde boek over Yves Saint Laurent. Het klinkt misschien vreemd, maar terwijl ik bezig ben met het werk en het onderzoek, ontdek ik nieuwe dingen die me ertoe aanzetten om weer verder te gaan. In Oran, Algerije, over zijn jeugd, of door te ontdekken dat de ontwerper van de Mondriaanjurken Azzedine Alaïa was. Haar werk contrasteert in onze tijd op een verrassend levendige manier. Doorheen dit boek heb ik dit onderzoek - voornamelijk iconografisch onderzoek - kunnen uitbreiden met Martine Assouline, en het is inderdaad dankzij het
oneindige kleurenpalet van Yves Saint Laurent dat ik een levende en inspirerende bron heb gevonden. Toch probeer ik het werk niet met woorden te verdoezelen, maar net de kracht, de poëzie, het gevaar, de schoonheid die het uitdrukt, te onthullen. Vooral om taboes te doorbreken.
Hoe komt het door u dat Yves Saint Laurent jaren na zijn overlijden nog steeds zoveel fascineert?
Tijdens zijn leven heeft Yves Saint Laurent zich niet enkel verzet tegen al het kwaad dat hij zich op de hals haalde, maar ook tegen alle eerbewijzen die hem in deze rol van officiële couturier hebben geduwd. Zijn dood betekent niet zijn einde. Niets wat hij heeft gemaakt is verouderd. Zijn standpunt blijft uniek. Hij is, zoals velen zeggen, relevant. “Al mijn jurken beginnen met een gebaar”, zei hij. Zijn potlood markeert de kracht die je nergens anders vindt in de mode. We kunnen Saint Laurent-kleding gemakkelijk overnemen. Maar het meest fascinerende is om te constateren dat veel mensen die niets met mode te maken hebben, een visie met hem delen. Je bènt Saint Laurent of je bent het niet. Maar Saint Laurent zijn, is juist toegeven dat je anders bent.
U hebt met name de bijzondere banden tussen Yves Saint Laurent en de filmwereld beschreven; met Audrey Hepburn of Catherine Deneuve in Belle de Jour. Hoe komt het dat artistieke disciplines als mode, muziek, cinema of hedendaagse kunst tegenwoordig meer verzuild en minder complementair zijn dan voorheen?
Ik denk dat het toen meer draaide om het delen van authentieke ideeën, eerder dan het creëren van een goed imago. Toen waren de vergaderingen nog zonder tussenpersonen. Zonder agenten. Zonder uitgevers. Zonder de angst voor het imago op social media. Zonder de angst om in een verkeerd daglicht te komen. Zonder de angst voor teleurstelling. Zonder bang te zijn om te verouderen. Gewoon zonder angst.
'Ik hoop oprecht dat mode zichzelf, verre van narcisme, van zichzelf, opnieuw zal uitvinden van deze politiek correcte en vals welwillende brigades die de verbeelding hebben tegengehouden'
Als je vijf fundamentele creaties van Yves Saint Laurent zou moeten opnoemen, welke zouden dat dan zijn en waarom?
De kracht van Yves Saint Laurent is dat hij nooit iets heeft uitgevonden, maar dat hij juist universele kleding heeft gemaakt, van jassen tot saroulen, van broeken tot capes. Het is de harde schijf van mode waar steeds meer aan wordt toegevoegd. Wat een moeilijke vraag! Als ik zou moeten kiezen, zou ik zeggen de Mondrian-jurk uit 1965, de jurken uit de Bambara-collectie uit 1967, de Lalanne-jurken uit 1969, het broekpak uit 1971 en de gedrapeerde jurken uit zijn laatste collectie om iedereen het zwijgen op te leggen die zei dat hij in de jaren tachtig is gestopt met creëren van dingen.
Net zoals alle industrieën ondergaat ook mode momenteel een grote verandering door het Coronavirus. Hoe denkt u dat mode na deze wereldwijde schok weer gaat opbouwen?
Ik kan het niet voorspellen, maar ik hoop oprecht dat de mode zichzelf opnieuw zal uitvinden, zonder het narcisme, het egocentrisme, de politiek correcte en valse welwillende partijen die de vrijheid van verbeelding tegen hebben gehouden.
En ook zonder deze invloed aan merken die de waarde en de kracht van een heel beroep heeft overschaduwd, zijn prachtige inzet, zijn schoonheid en know-how tussen technologie en vakmanschap. Mode is geen conceptstore van ego's en producten. Het is gemaakt van intenties, dromen, de samenwerking tussen het oog en de hand, de afzender en de ontvanger. Laat me Christian Dior, de meester van Yves Saint Laurent, citeren: "Door natuurlijk en oprecht te zijn, maken wij revoluties zonder ze te hebben opgezocht".
Yves Saint Laurent: The Impossible Collection door Laurence Benaïm bij Editions Assouline, 820 euro
