Belgische street labels die voorlopig nergens naartoe gaan

Wie Belgische mode zegt, denkt al gauw in de richting van de Antwerpse Zes, avant-gardistische ontwerpen of designers die het liefst discreet op de achtergrond blijven. Balaklava’s, bombers, flashy tracksuits en de occasionele gouden tand worden zelden aangehaald. En toch vertegenwoordigen Arte Antwerp, Seventeenthebrand, Sebnem Gunay, Lil Seb, Broke Studios, Deuxieme Origine, Nsiiah The Label en anderen een nieuwe lichting Belgisch design. De term ‘streetwear’ zag in de vroege jaren negentig het licht in de hiphop-, surf- en skate culturen. Meer dan een trend wees het op een beweging die zich verzette tegen al wat conventioneel was -of was het omgekeerd? Lange tijd stonden skaters en rappers immers symbool voor ‘de rebel’… Feit is dat grafische shirts, baggy jeans en sneakers wereldwijd sportievelingen, artiesten en andere creatives verenigde. Het werden uithangborden van zelfexpressie, cultuur en verbondenheid voor wie niet in het traditionele plaatje paste. Een idee dat anno 2022, het anti-hokjes tijdperk, helemaal in de lift zit.

Wie het Belgische antwoord op deze beweging wil vatten, kan niet om de figuur van Bertony Da Silva heen. De van oorsprong grafische designer vond in 2009 -terecht- dat de Belgische straatcultuur onvoldoende aan bod kwam en richtte daarom Arte Antwerp op: een label dat verschillende kunststromingen, van muziek tot architectuur, verkent en bruggen wil slaan tussen subculturen. Zijn ontwerpen worden om de schouders van Damso gespot, JeanJass kroop recent mee achter de tekentafel en ook de mannen achter het Franse rapperscollectief BSB kwamen reeds aankloppen. Om maar een paar van de klinkende namen te noemen die hun creatieve ding op en rond de stilaan beroemde bijeenkomsten van het Antwerpse label doen. “Een Raf Simons of Dries Van Noten hebben onze stad als high-end bastion op de kaart gezet. Veel mensen ontdekken nu echter pas wat hier in de straten leeft, nààst het hele high-fashion gebeuren. Waarom dat zo lang onder de radar bleef? Ik denk dat er een grote link is tussen mode en muziek. De laatste vijf jaar heeft de Belgische hiphop scene een enorme sprong vooruit gemaakt. Er waren altijd al artiesten bezig, maar nu worden die eindelijk gehoord.”

Belghali valt hem bij: “Het was weer een typisch Belgisch verhaal van overdreven nuchterheid. Er werd gedacht dat enkel engelstalige rap aansloeg en dat we ons met z’n allen eerst dubbel en dik moesten bewijzen voor we een platform zouden krijgen. Tot er vanuit ons buurland plots wel in het Nederlands gerapt werd, en de artiesten daar bewezen dat je wel degelijk van je passie kan leven. Plots beseften Belgische rappers dat ze net zo goed hun eigen verhaal in hun eigen taal konden brengen. Eenzelfde verhaal aan franstalige kant. We kunnen gewoon doen wat we willen en hoeven ons naar geen enkele verwachting te schikken. Dat is verfrissend, zowel voor een artiest als zijn publiek. Hetzelfde gebeurde op modevlak: creatives als Virgil Abloh of Bertony Da Silva bewezen dat je geen klassieke mode-opleiding nodig hebt om het te maken. Ze tonen aan dat ook wij stevige mode kunnen brengen, dat heeft de weg opengemaakt.” Het resultaat is de fel gesmaakte explosie aan authentiek jong talent die je vandaag aan het werk ziet.

“Het is een niche waarin een persoonlijk netwerk goud waard is,” vervolgt Da Silva. “Ik betaal artiesten niet om mijn merk te dragen, maar trek gewoon met ze op. Het is big business om met bekende koppen uit te pakken, maar het verschil met authentieke brands zit hem in die persoonlijke connectie. Daarom is het de rol van Arte om mensen ook fysiek samen te brengen en het community gevoel aan te wakkeren.” Eenzelfde verhaal bij Seventeenthebrand, waar de meest recente launch lekker luid gevierd werd met de live beats van een Wawa, Chardy, Brian Mg, Cho, Adje of Frenetik. “Community is alles,” bevestigt Belghali, “ik had op voorhand geen plan voor mijn label. Alles is nogal vanzelf gegaan, telkens via mensen die ik ken. Een voetbalvriend heeft me bij Gunna geïntroduceerd en plots ging het hàrd. Het gekke is dat we lange tijd dachten dat er maar zoveel plaats was voor streetwear, dat we moesten knokken om de eerste en enige te zijn die in de schijnwerpers mocht staan. Nu beseffen we dat er ruimte is voor iedereen. Ik voel dat die wederzijdse steun ons allemaal samen naar een hoger niveau tilt.”

Toppers als Hamza, Damso, Angèle of JeanJass vertellen internationale smaakmakers op melodieuze wijze wat er in onze straten leeft, maar het oog wil ook wat en dus kunnen Belgische streetwear labels eveneens op een groeiende aandacht van buitenlandse stylisten rekenen. Zo werd de Belgisch-Turkse Sebnem Gunay, bekend om haar snoepkleurige athleisure, blijvend naar de top gebombardeerd toen de styliste van de zusjes Hadid kwam aankloppen. Gunay baseert zich voor haar groovy looks op de R&B, hiphop en funk van de jaren 80 en 90, gemixt met de typische codes van sporten als tennis, ballet of atletiek. “Ik probeer bewust subculturen of referenties van onder het stof te halen en die te mixen tot looks die je niet meteen in gedachten had. Ik wil nieuwe kleuren en shapes hanteren, mensen verrassen met combinaties -denk Aaliyah die op zwemles gaat. Vroeger durfde ik minder, ik dacht dat ik sobere looks moest brengen omdat we nu eenmaal in een grijs land leven. Ik vroeg me bij elk design af of ‘de Belg’ het wel zou kopen. Nu ik een internationale community kan rekenen, ontwerp ik met oog op de wereld. Een fel oranje tracksuit? Geen angst meer. En juist sinds ik wereldwijd ‘denk’, sla ik ook wereldwijd aan. Anderzijds merk ik nu dat ook het Belgische publiek steeds meer durft.”

Wereldburgers of niet, als België iets voortbrengt heeft dat per definitie ook een apart trekje. Zo draaide een beweging die oorspronkelijk vooral om rebellie draaide in het geval van Arte uit op een label dat kunst en cultuur in al haar vormen viert. “Streetwear is per definitie iets organisch. Ik ben geboren en getogen in Antwerpen, een invloed die niet uit te wissen valt,” verklaart Da Silva. “Wie hier is opgegroeid, start automatisch met een andere input dan wie uit Berlijn of Amsterdam komt. Als je al zo lang ondergedompeld bent in een cultureel bad, blijft dat niet zonder gevolgen. Je associeert de Art Nouveau beweging niet meteen met streetwear, maar toch heb ik er een collectie op gebaseerd. Het is authentiek omdat het oprecht is en uit mijn directe leefwereld komt.”

Walen en Vlamingen, Franse en Nederlandse invloeden, wereldsteden op amper enkele uren treinen: België is één grote culturele soep en die slaat aan. Onze artiesten zijn chaos gewend en het zit in hun natuur om te spelen met invloeden. Precies daardoor laat de streetwear, in wezen een culturele conversatie, zich hier niet vangen door de ‘codes’ die het totaalplaatje krampachtig dreigen te maken. Elke keten en elk luxehuis pakt tegenwoordig uit met commercieel interessante sneakers en bombers, maar het resultaat voelt niet echt aan. Precies om die reden schreef wijlen Virgil Abloh, zowat de oppergod van streetwear, het fenomeen enkele jaren geleden ten dode op. Een nieuw hoofdstuk dringt zich aan: streetwear krijgt een tweede leven aan de hand van kruisbestuivingen met vintage, met high-fashion, zelfs met virtuele mode. De tracksuit en het maatpak, traditioneel als twee complete tegenovergestelden aangehaald, sluiten elkaar niet langer uit. “Ik zie streetwear nog creatiever worden en een high-fashion richting inslaan,” voorspelt Gunay.”Na bijna drie jaar Covid hebben we het wel gehad met de jogging, zonder tegelijk de street attitude te willen verloochenen. Een blazer boven een training, een sporttruitje met kostuum mouwen, een maatpak met grafische prints: ik denk dat er op tailoring vlak nog heel wat interessante pistes te verkennen vallen. Volgens mij zal onze community trouwens mee-evolueren en de hogere prijs van zo’n design streetwear willen betalen. Het publiek zal een duurzame investering verkiezen boven de koopwoede van de voorbije jaren.” Belghali valt haar bij: “Ik denk dat het vooral een grote mix wordt van… àlles. Ik zag laatste op onze launch mannen opduiken in maatpak met één van onze balaclavas over. Het is niet zo dat het ene street is en het andere niet. Streetwear draait erom jezelf te kunnen definiëren, eigen stijl is alles. Als er ooit al sprake was van codes, zijn die bij deze aan diggelen geslagen. Waar het om draait, is je eigen verhaal te vertellen aan de hand van merken die op hun beurt een echt verhaal vertellen. Dat, en dat alleen, slaat op een sterke stijl.” Eén ding is zeker: Belgische street labels zijn nog lang niet uitgepraat en die discussie mag lekker luid gevoerd worden.